Sıfır atık konusunda biraz biraz bilinçlenmeye başladıysak ve bu konu ile ilgili bir şeyler yapmak istiyorsak artık evimizi sıfır atık yaşama göre düzenlemeye başlayabiliriz. Evde sıfır atık yaşama geçiş yapmak aynı zamanda ekonomik olarak da cebimize yansıyacaktır.

Sıfır atık, temel olarak çöpe gönderdiğimiz atık miktarını minimum seviyeye çekmek demektir. Bunu elimizdekini “dönüştürerek”, “takas ederek”, “daha az ve ömürlük satın alarak”, “yeniden tasarlayarak” gibi yollarla kolayca becerebiliyoruz.

Elimizden geleni yaptıkça zaten akışta her şeyi daha iyi öğreniyor ve yapmaya başlıyoruz.

Adım 1 – Ne kadar atık oluşturuyorsun?

Atıklarını gözlemle. Neyden ne kadar atık çıkartıyorsun? Çok fazla ambalaj mı? Ya da plastik bardak veyahut tabak mı? Kâğıt mı? Yemek atıkları mı? Hangisini azaltmak gerektiğini bu şekide daha iyi net göreceksin.

Adım 2 – Eşyaların nasıl geri dönüştürülebileceğini öğren

Ne yazık ki her plastik veya karton geri dönüştürülemiyor. Hangi malzemelerin geri dönüştürülüp dönüştürülmeyeceğini anlatan birçok video ve makale var. Bunları inceleyebilirsin. Ne zaman yapabiliyorsan o vakit geri dönüştürmeye çalış.

Geri dönüşüm
Fotoğraf: Morning Brew/Unsplash

Atık kutuları oluşturun

Gıda, plastik, kâğıt ve cam için evinizde ayrı atık kutuları oluşturun. Eğer mahallenizde geri dönüşüm kutuları varsa ayırdıklarınızı uygun kutulara bırakabilirsiniz. Eğer yoksa çöp kutuların yanına ayrılmış olarak bırakmanız, bu malzemeleri toplayanların işini kolaylaştıracaktır. Gıda atığını eğer yapabilirseniz kompost yapmanızda fayda var. Bitki yetiştiriyorsanızbu kompostu gübre olarak kullanabilirsiniz. Ayrıca belediyenizin belki kompost ile ilgili mahallenizde bir çalışması vardır. Gıda atıklarını toplayabilirler. Eğer böyle bir projesi yoksa belediyeye öneri olarak bunu sunabilirsiniz.

Ayrıca atmak için ayırdığınız gıdaların bir kısmını hâlâ değerlendirebilirsiniz. Mesela; meyve kabuklarından reçeller yapabilir, limon kabuğunu ise yağları sökmek için temizlik malzemesi olarak kullanabilirsiniz. Birçok yeşilliğin sap kısmını toprağa ekerek tekrar ürün elde edebilirsiniz. Unutmadan, ekmeden önce suda bir iki hafta bekletmeniz gerekiyor.

Adım 3 – Yeniden kullanılmayan öğeleri değiştir

Sıfır atık olmayan ürünleriniz bittiğinde artık sıfır atık olanlarını kullanmaya başlayın. Sıfır atık olmayan ürünleri geri dönüştürmeye çalışın. Boşuna israf yapmamak için bu ürünleriniz bittikten sonra yenilerini edinin.

Sıfır Atık Ürünler
Evde sıfır atık yaşam deyince akla hemen cam kavanozları saklamak geliyor. Fotoğraf: Markus Spiske/Unsplash

Adım 4 – Her şeyden daha az kullanın

Birçok ürün aslında gerçekten ihtiyacımızdan fazla olanını kullanmamız üzere tasarlanmış. Sıfır atık ile birlikte ihtiyacımız kadar olanı kullanmayı da öğreniyoruz.

Bir şeyi satın almadan önce “Buna gerçekten ihtiyacım var mı?”, “İkinci el bulabilir miyim?”, “Ödünç alabilir miyim?”, “Bu ekolojik bir ürün mü?” gibi soruları kendimize sorabiliriz.

Bir eşyayı elden çıkartırken de geri dönüştürülebilir olup olmadığına bakın. Bu eşyayı isteyen birine verebilir ya da satabilirsiniz.

Adım 5 – Katıya geçin

Banyonuzda plastik kaplarda saklanan sıvı sabun yerine kalıp sabuna geçebilirsiniz. Hem kalıp sabunlar daha uzun süre kullanılır. Ayrıca kalıp sabunlardan sıvı sabun yapma yolları da var. Kendi sabunluğunuza bu sıvı sabunu koyabilirsiniz. Bu şekilde hazır sıvı sabunların plastik kutularından da kurtulmuş olursunuz.

Temizlik ürünlerini nasıl seçsem?

Elma şarabı, beyaz sirke, limon, kabartma tozu tehlikeli ve işe yaramaz kimyasallardan uzak durmanıza izin verirken evinizi temizlerken iyi iş görür.

Kendi ekolojik temizlik ürünlerinizi kendiniz çok kolay bir şekilde yapabilirsiniz. Yine de zamanı olmayan insanlar olabilir. Bu tarz ürünler üreten temiz üreticiler var. Bu ürünleri, bu kişilerden temin ederek hem siz gönül rahatlığı ile evinizi temizlemiş hem de onları ekonomik olarak desteklemiş olursunuz. Ben, Akdeniz Flora Bahçesi’nden bir seri temizlik ürünü almıştım. Uzun süredir kullanıyorum. Tabii annem gibi temizlik yapsam belki daha kısa sürede bitebilirdi ama yine uzun süre gidecek bol ürünler yapmışlar ve fiyatları bir hayli uygundu. Ayrıca bir kısmı cam kavanoz içerisinde, bir kısmı da tekrar kullanabileceğiniz plastik bir kavanoz içerisinde geldi.

Sıfır Atık Temizlik Ürünleri
Evde sıfır atık yaşam için birçok doğal ürünü temizlik malzemesi olarak kullanabilirsiniz. Fotoğraf: Crema Joe/Unsplash

Ekolojik ama daha fabrikasyon ürünlerden almak istiyorsanız plastik kutunun geri dönüştürülebilip, dönüştürülmeyeceğini görebileceğiniz kodlarını inceleyebilirsiniz. “Plastik ürünlerin altındaki numaralar ne anlama geliyor?” diye merak ediyorsanız daha önceki yazımızı okuyabilirsiniz.

Sünger gibi diğer malzemeleri de ekolojik olan, doğada kolay çözünebilen malzemelerden tercih edebilirsiniz.

Adım 6 – Platik torba ve şişeyi azaltın

Kenarda bol bol bez torba bulundurun. Pazara giderken bu bez torbaları götürün. Henüz bez torbanız yoksa köşede duran plastik torbaları pazara götürüp, tekrar kullanabilirsiniz.

Musluk suyu için ise artıma kullanabilirsiniz. Ben Brita’nın filtreleyen sürahisini kullanıyorum ama kendi evinizdeyseniz doğrudan musluğa arıtma taktırabilirsiniz. Şişenize suyunuzu doldurup evden çıkabilirsiniz. Temosların içine buz atıp, biraz su ekleyince gün boyu soğuk suya erişiminiz oluyor.

Adım 7 – Sıfıt atık period ürünlerine geçiş yapın

Tamponlar ve pedlerin dünyadaki beşinci büyük kirletici olduğunu biliyor musunuz? Artık geleneksel ped ve tamponlar yerine adet kaplarına geçme zamanı. İlk başta zor olabilir ama alıştıktan sonra çok rahat edeceksiniz.

Regl kabı
Evde sıfır atık yaşam için kişisel hijyen ve bakım ürünlerinde değişime gidebilirsiniz.

Adım 8 – Yiyecek israfını azaltın

Neyden ne kadar alacağınızı hesaplayın. Pazar alışverişine çıkmadan önce o hafta neler pişirmek istediğinize ve hangi üründen ne kadara ihtiyacınız olduğuna karar verin. Bu şekilde bozulabilecek, kullanılmamaktan çürüyecek gıda israfının önüne geçmiş olursunuz.

Adım – 9 Evde yemek pişirin

Evde yemek pişirmek israfı azaltmanın bir diğer yolu. Hazır ve paketlenmiş yiyecekler ne yazık ki birçok ambalaj atığına yol açıyor.

Adım 10 – Gereksiz posta yok

Önemsiz postalar çok büyük bir kâğıt, mürekkep ve elektrik istrafıdır. Posta kutunuza “Gereksiz Posta Yok” etiketi yapıştıın ve bir miktar aldığınızda, gönderen şirketle iletişime geçin ki sizi listelerinden çıkarsınlar.

Evde sıfır atık yaşama geçmek aslında bu adar basit. Bu şekilde çöp kutularına gönderdiğiniz atık miktarını azaltmayı başarabilirsiniz. Ayrıca tüm detayları ile hazırladığımız sıfır atık yaşam rehberini de incelemeyi unutmayın.

Kaynak: Spot A Home