Touching the Void (Boşluğa Dokunmak)

Kevin McDonald’ın 2003 tarihli dökü-draması Touching The Void, (Boşluğa Dokunmak) ekspedisyon, alpinizm ya da kaya tırmanışı fark etmeksizin dağcılık ile ilgilenen hemen herkesin iyi bildiği bir film.

Joe Simpson’un aynı adlı kitabından sinemaya uyarlanan yapım, iki genç ve hırslı dağcının 1986 baharında, Peru Andlarının 6260 metrelik Siula Grande zirvesine, daha önce çıkılamamış batı sırtı üzerinden tırmanışının facia kıyısından dönüşünün hikâyesi.

Doğanın gücü vs İnsan egosu

Profesyonel dağcıların yazdıklarını okuduğunuzda, dağlardan kendine ait bir ruhu olan ve mutlak saygı gösterilmesi gereken mistik kütleler olarak söz ettiklerini görürsünüz. Çoğu zaman dağlarla ilgili yazdıkları bu  yarı-pagan metinler, kitaptaki en canlı paragraflar olur. Okur, bu sözcüklerin kalpten geldiklerini anlayabilir.

Onlara göre bu saygının gereklerinden biri de, dağlarda her şeyi olması gerektiği gibi yapmak, olmayacak işleri de zorlamayıp, gerektiğinde vazgeçmesini bilmektir. Herhalde bütün dağcıların, tırmanışta kişisel hırslara kapılmamakla ilgili söyleyeceği birçok şey vardır.

Hikâyedeki iki dağcı ise çok zor bir dağın daha önce kimsenin çıkamadığı cephesine “alpin stili” tırmanmayı deneyerek, dağcılığın “doğayı bir bütün olarak görüp onun gücüne gereken saygıyı gösterme” şeklindeki anlayışını pek de umursamadıklarını gösteriyor. Özellikle Joe Simpson’un sağduyuyla dengelenmemiş yersiz özgüvenle karakterize kişiliği filmin bazı noktalarında seyirciye sezdiriliyor. Aslında, Simpson’ın şu sözleri yaptıkları denemenin risk boyutunu özetliyor: “Tırmandığımız yerden aşağı inemezdik; yani ya zirveyi görecek ya da ölecektik.”

Daha önce yazıldığı gibi film bir dökü-drama. Olayı kahramanların kendilerinden dinlerken, onları oynayan aktörler tarafından anlatılanların canlandırmasını da izliyoruz. Film, hikâyenin canlandırıldığı ve toplam süresinin büyük çoğunluğunu oluşturan bölümlerde, eline kamerayı alan herkesin çekebileceği bir belgesel olmaktan çıkıp, çok iyi çekilmiş bir sinema filmine dönüşüyor. Kurgu anlatıcılardan tırmanış mücadelesine, oradan dağ kütlesinin panoramik çekimlerine kesmelerle devam ediyor ve çoktan hikâyenin içine çekilmiş izleyici bir saniye bile sıkılmıyor.

Joe Simpson’un bacağını kırıp, arkadaşının ipini kesmesi sonucu kar mağarasına düşüşü, filmin ilk çeyreğinden az sonraya denk geliyor. Geride kalan süre, Simpson’un “survive” mücadelesi… Hani bazı filmlerin sonlarını bildiğimiz, hatta birkaç kere izlediğimiz halde her izleyişimizde bizi tekrar bir şekilde etkisi altına alır ya; ben de bu film boyunca sonu baştan bilmeme rağmen nasıl bu kadar gerilebildiğime şaşırıp durdum.

Touching the Void (Boşluğa Dokunmak) izlerken insanın içindeki yaşama içgüdüsünün gücü karşısında şaşkınlığa düşecek ve aklınızın bir köşesinde “Simpson’un yerinde olsaydım kendimde devam edecek gücü bulabilir miydim?” sorusuna cevap arayacaksınız.

Yazıyı, filmi izlemiş olan herkesi gülümsetecek bir şarkıyla bitirelim:

Yönetmen: Kevin Macdonald
Tarih: 2003
IMDB: 8.0