Hayvanseverlik konu olunca insanların aklına ilk etapta nedense sadece kedi ve köpek geliyor. Oysa tavuk, inek ve balık gibi diğer canlılar da bir birey. Eğer hayvan haklarından bahsedeceksek ve mücadele edeceksek hepsi için yapmalıyız. Hayvanseçiciliği bir kenara koyalım artık.

Et sektöründe en çok suistimal edilen hayvanlardan biri. İşte, tavuk yememek için 10 neden:

1. “Kuş beyinli” aslında bir iltifat

Scientific American’da yayınlanan “Tavukların Şaşırtıcı Zekası” başlıklı makale, tavukların kurnaz olduğunu ifade ediyor. Makale, tavukların bazı primatlar ile eşit düzeyde iletişim yeteneğine ve iletişimleri için gelişmiş sinyallere sahip olduklarını belirtiyor. Tavuklar karar verirken, önceki deneyimleri ve durumu çevreleyen bilgiyi dikkate alıyorlar. Tehlike altındaki bireyler ile empati kurabilirler ve karışık problemleri çözebilirler. O zaman neden “kuş beyinli” diye insanlara laf ediyoruz?

2. Hepsi ilaçlanmış

Açıkçası, dünyadaki en çok suistimal edilmiş hayvan tavuktur. Her yıl, İnek ve domuz’dan 55 kat daha fazla sayıda kesiliyorlar.

Eti için yetiştirilen binlerce tavuk, büyük hangar içinde paketlenir. Bu şartlar içinde canlı tutmak ve diğerlerini öldürmemeleri için büyük miktarda antibiyotikler ve ilaçlarla beslenirler. Gözden geçirilen yem katkı maddelerinin 30’da 18’inin, kullanılan besinler yoluyla insanların antibiyotiğe dirençli bakterilere maruz kalma ihtimalini yükselttiği ortaya çıktı. Antibiyotiklerin düşüncesiz kullanımları, ilaçlara dirençli bakterilerin gelişimini hızlandırarak insanların tedavisinde ilaçların etkisini düşürüyor.

3. Haşlanıyorlar

Doğduktan yedi hafta sonra tavuklar, kesimhanelere transfer edilmek için kamyonlara itiş kakış dolduruluyor. Her yıl, on milyonlarca tavuğun kanatları ve bacakları bu süreçte kırılıyor. Bazen yüzlerce kilometre boyunca susuz ve gıdasız şekilde götürülüyor. Kesimhanede, tavuklar baş aşağı asılıyor, boğazları yarılıyor ve öldürülene kadar haşlanıyor.

4. Tavukların hiçbiri ayağa kalkamıyor

Eğer fabrika çiftlik sahipleri tavuklara davrandıkları gibi kedi ve köpeklere de davransalardı, hayvanlara acı çektirmekten hapse girmişlerdi. Fakat bunun yerine, tavuklar, diğer on binlerce kuş ile hapsedilmiş; hastalık salgınlarına neden olan küçücük pis kulübelerde bütün hayatlarını geçiriyorlar. Yetişkin tavuklar nefes almakta ve ayağa kalkmakta zorlanıyorlar.

5. Tavuk etlerinde dışkı mı?

Amerikan Tarım Bölümü (USDA) bir çalışması sonucu, satışa sunulan tavukların etleri üzerinde kayda değer derecede E.coli tespit edildi; bu da tavukların satışa gelene kadar bir yerlerde dışkı ile temas etmiş olabileceğinin göstergesi. Eğer tavuk eti yiyorsanız, hemen hemen kesinlikle dışkı yiyorsunuz. Tüketici raporuna göre, 1.1 milyon’dan fazla Amerikalı her yıl kusurlu tavukların yetersiz pişmiş etleri nedeniyle hastalanıyor.

 

6. Amerika’daki en tehlikeli fabrika işi

Amerika Çalışma Bakanlığı İş Gücü İstatistikleri Bürosu’na göre; kesimhane çalışanları, diğer imalat işlerinde çalışanlarından üç kat daha fazla yaralanmalara maruz kalıyor. Tekrarlayan stres problemlerini yaşama olasılığı da diğer üretim işlerinde çalışanlardan 30 kat fazla. Sektör, hat hızının yavaşlatması veya uygun emniyet eşyaları satın alarak çalışma şartlarını daha güvenli yapmayı reddediyor. İnsan Hakları Gözlemcisi raporuna göre, “Sistematik insan hakları ihlalleri et ve kümes hayvanları sektörü istihdamı içine yer etmiş.” İşçiler, günde 10 ya da 10 saatten daha fazla çalışıyor.

7. Hastalıklar sebebi

Hastalık Kontrolü ve Önleme Merkezi ile Dünya Sağlık Örgütü’nün ikisi de; eğer kuş gribi virüsü Amerika’da yayılırsa, az pişmiş tavuk eti ve yumurta veya aynı kesme tahtası üzerinde hazırlanan hastalık bulaşmış et ve yumurta yemeklerinden (hastalık bulaşmış yumurta kabuğuna bile dokunmak) yiyerek virüsün bulaşacağını söylüyorlar. Tavuk eti ve yumurtalar kolesterol ile dolu. Bu kolesterol, hayvansal yağların yüksek alımı ile birlikte arterleri tıkıyor ve kalp hastalıklarına neden oluyor. Diğer ötede, vegan yemekleri kolesterol içermez ve bu yemeklerin yağ oranı daha düşüktür.

8. “Büyük et” bizi manipüle ediyor

Christoper Leonar’ın “The Meat Racket” kitabına göre; Başkan Barack Obama et sektörünün gücünü kırsal Amerika üzerinde kontrol etmeye çabaladı.

9. Ana yüreği

Doğal ortamda, bir tavuk, yumurtadan civcivleri çıkmadan önce bile, civcivlerine gıdıklar. Fabrika çiftliklerinde, yumurtalar anneden en kısa zamanda alınıyor; bir civciv asla ailesini tanımıyor.

10. Çevre kirliliğine sebep oluyor

Fabrika çiftliklerinde her yıl büyük miktarda ortalama 9 milyar tavuk pisliği meydana geliyor. Oregon State Üniversitesi tarım profesörü Peter Cheeke, fabrika çiftliklerinin büyük çapta su ve toprak kirliliğine yol açtığını söylüyor. Çünkü, tavuklar büyük miktarda antibiyotik ve katkı maddeleri ile besleniyor; dışkılarında yüksek kanserojen içeren bu kimyasallar bulundu. Fabrika tavuklarından gelen bu dışkı kirliliği çevreye zarar veriyor. Örneğin; Maryland ve Batı Virginya’da, bilim insanları eril balıkların yumurtalıklarının büyüdüğünü keşfettiler; bu durumun, fabrika çiftliğinden ilaç yüklü tavuk dışkılarının sulara karışmasından kaynaklandığı şüpheleniyor.


4 Şubat 2015, Gaia Dergi