Rapé: Amazon’un kutsal tıbbi enfiyesi

Nikotin, modern dünyamızda yaygın bir şekilde kötüye kullanılıyor olabilir ancak Amerika’nın birçok yerli kültürüne göre tütün bireyleri temizlediğine inanılan kutsal bir bitki olarak geçiyor. Yerli bakış açısına göre rapé (“ha-peh” olarak telaffuz ediliyor) iyileştirme etkisi olan bir şamanik enfiye ilacıdır. Brezilya ve Peru’daki şamanların önemli ritüellerinin bir parçası olarak kullanılıyor.

Kökleri kolomb öncesi döneme kadar dayanıyor. Avrupa’da ise bitkisel enfiye, ilk kez 1577 yılında doktor ve botanikçi olan Francisco Hernández de Boncalo tarafından piyasaya sürüldü. Seçkinler genellikle baş ağrısı tedavisi için enfiye kullanıyorlardı. 18’inci yüzyıl boyunca Avrupa aristokrasisi arasında moda oldu. Bugün, Amazon havzasındaki yerli kabileler yaşamın her alanında rapé kullanmaya devam ediyor. Ayrıca tıbbi özellikleri nedeniyle Amazon dışında daha fazla popülerleşmeye başladı.

Rapé bir ritüel şekilde uygulanabileceği sakin bir yerde niyetinizi ederek de kullanabilirsiniz.

Rapé, çeşitli Amazon bitkilerinden yapılsa da çoğu bir tütün türü olan Nicotiana rustica‘dan (Maraş otu) yapılıyor. Mapacho olarak da bilinen bu Amazon tütünü, kabile törenlerinde yaygın olarak kullanılıyor. Sigaraların içinde bulunan N. tabacum tütün türünden çok daha güçlü olduğunu söylüyorlar. Rapé farklı amaçlar için farklı şifalı bitkilerden yapılır. Rapé yapımında tütünün yanı sıra tarçın, muz kabuğu, tonka fasülyesi, yonca veya nane gibi diğer bitkilerin bazik külleri de eklenir. Bununla birlikte, pek çok şaman kendi rapé içeriklerini gizli tutar. Katukina, Yawanawa, Kaxinawa, Nukini, Kuntanawa, Apurina, Ashaninka ve Matses, kendine özgü rapé türlerini üretiyorlar ve tekniklerinden ritüel sırasında söylenen şarkılara kadar bitkisel enfiye hazırlamanın farkı yollarına sahipler.

Rapé’nin faydaları

• Hem vücudu hem de zihni detokslar ve enerjisel alanınızı temizler. Bu nedenle rapé genellikle ayahuasca törenleriyle birlikte kullanılır.
• Mukus ve bakterileri sinüslerden temizler. Böylece soğuk algınlığı ve solunum hastalıkları ile mücadelede yardımcı olur.
• Odaklanmaya ve zihni keskinleştirmeye yardımcı olur.
• Amaç belirlemeye hazırlanırken rahatsız edici, kötü enerjileri temizler.
• Duygulara sakinleştirici, topraklayıcı etki sağlar.
• Bağımlılık ve akıl hastalığı için diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.

Rapé ritüeline ön hazırlık

Rapé’yi uygulamak için en iyi yerler doğanın kalbi, iç mekânlar, yüksek titreşimli müzik eşliğinde, sessiz kutsal bir alan sayılabilir. Otobüs duraklarında (bir insan neden otobüs durağında rapé yapar ki), yoğun ticari alanlarda, ruhsal faaliyetle ilgisi olmayan, çok fazla hareketin olduğu ortak alanlarda veya ne yaptığınız ya da ne anlama geldiği hakkında bir fikri olmayan biri tarafından rahatsız edilebilecek yerlerde uygulamaktan kaçının. İdeal yer, rapé etkisini dikkat dağıtmadan tam olarak tecrübe etmenize ve sessiz bir tefekkür için yer açmanıza izin verir. Günün herhangi bir zamanı sessiz bir ortamda yapabilirsiniz.

• Burnunuzu temizlemek için bir mendil bulundurmak iyi fikir olabilir.
• Susatacağını düşünüyorsanız, öncesinde bol su için çünkü daha sonra içtiğiniz herhangi bir su rapé gibi işlem görür.
• Hemen öncesinde yemek yemeyin, sonrasında hemen acıkabilirsiniz.
• Çok düşük bir ihtimal de olsa arzu ederseniz kusma ihtimaline karşı önleminizi alın.
• Arkadaşınızın ne yaptığından emin olun (bu yüzden burun sık akmaya başladığı anda derin tefekkür anını kesmez)

Rapé kullanımı

Tütün ve diğer içerikler ince bir toz haline getirilir. Kemik veya bambudan yapılmış V şeklindeki boru bir aparat ile burun deliklerine üflenir. Rapé’in ana maddesi nikotin olduğu için bağımlılık yapma olasılığı vardır. Deneyimli bir kılavuzla kullanmak idealdir ancak enfiye işlemini kendiniz de uygulayabilirsiniz.

Rapé temizleyici bir ilaçtır. Bu yüzden kullandıktan sonra düşük ihtimal de olsa kusma, terleme ve ishal gibi yan etkilerle karşılaşabilirsiniz. Her ne kadar bu tecrübenin rahatsız edici bir parçası olsa da, bazı insanlar acının ruhsal ve fiziksel temizlik sürecinin bir parçası olduğunu söylüyor.

Uzun süredir rapé kullanan yerli halklar, seremonilerde rapé kullanımını bir dua şekli olarak görürler. Doğa güçlerini, orman hayvanlarının kutsanmaları ve şifalı bitkilerin bizi iyileştirmesini ve bize güç vermesini dilerler. Bu nedenle bu maddeyi iyileştirme odaklı, saygılı bir ortamda kullanmak önemlidir. Rapé tek başına veya ayahuasca veyahut kambo ile birlikte kullanılabilir.

Rapé deneyiminden ne beklenmeli?

Rapé deneyiminiz tükettiğiniz şifalı tecrübe harmanına bağlı olacaktır. Rapé kullanılabilecek çok sayıda şifalı bitki vardır ve bu sayede burnunuzdaki hoş bir koku patlamasından göz açıcı burna çekmeye, saatlerce süren psikoaktif bir deneyime kadar geniş etkiye sahiptir. Psikoaktif etkiye sadece rapé yopo sahiptir.

Bununla birlikte rapé için bilmeniz ve kesinlikle utanmamanız gereken ortak yan etkileri var:

• Burnunuz akmaya başlayacak ve sinüsleriniz kendilerini temizlemek isteyecek. Öne doğru eğin, başınızı arkaya yatırmamaya çalışın. Ağızdan balgam veya herhangi sıvıyı yüksek sesle çıkarmak sosyal olarak kabul edilebilir.
• Kusmak isteyebilirsiniz. Bunda bir sorun yok. Rapé arındırıyor ve iyileşiyorsunuz. Önleminizi alın. Zaten büyük ihtimalle kusma yan etkisini görmeyeceksinizdir. Bu yüzden endişe etmeyin.
• Tuvalete çıkmak isteyebilirsiniz. Bağırsak hareketleri için iyidir. Eğer düzenli bir şekilde tuvalete çıkmada sorun yaşıyorsanız sabahları rapé alabilirsiniz. Kahveden daha iyi olduğu söyleniyor.

Güvenlik ipuçları

Her etkili ilaçta olduğu gibi rapé daha az kutsal ve daha eğlenceli olan şekillerde kötüye kullanılabilir ve tüketilebilir. Rapé sinüsleriniz için zor olabilir, bu yüzden aşırı kullanım sinüs sorunları yaratabilir ve solunum sisteminize zarar verebilir. Kötüye kullanmak bağımlılığa yol açabilir. Rapé’yi tanımadığınız ve güvenmediğiniz insanlarla paylaşmak ya da “kötü hisler” edindiğiniz bir şamandan rapé almak iyi bir fikir değildir.

Rapé aplikatörü bakımı

İki kişilik aplikatörlere Brezilya’da “tepi” denir. Tek kişinin de kullanabileceği ve aslında tek kişi için hazırlanmış, V şeklindeki küçük aplikatörlere de “kuripe” deniyor. V şeklinde olması ağız ve burun arasındaki bağlantıyı sağlıyor. Bir tarafını burnunuza bir tarafını da ağzınıza getirerek enfiyeyi uyguluyorsunuz.

Aplikatörünüze özen göstermek hangi malzemeden (bambu, kemik) yapıldığı, bir arada tutan ve estetik kısmı için kullanılan malzemelere (ip, tüy, taş, boya) bağlı olarak değişebilir. Kutsal şamanik alet olan rapé genelde tipik olarak evde bir sunakta tutulur veya bir torba içinde taşınır. Seyahat için kuripe modelleri daha iyi bir tercih olabilir.

Rapé aplikatör hijyenliği

Amazon’da rapé paylaşımı ortak bir sosyal ektivitedir. Yerli kültürde her şey paylaşılır bu nedenle yerliler kişisel kullanım eşyalarını kişisel olarak saklamaya çok önem vermezler. Bizim gibi modern toplumlarda yaşayanlar ise daha kişisel eşyalara önem verirler. Ayrıca yerliler ilacı tüketmek için paylaşılan bir nesneyi kullanmanın hasta etmeyeceğine dair güçlü bir inanca sahip olma eğilimindedir çünkü ilaç kutsal ve güçlüdür, bunu önleyecektir.

• Hangi malzemeden yapıldığına bağlı olarak rapé aplikatörünüzü alkol veya hidrojen peroksit ile periyodik olarak temizleyebilirsiniz. Kimyasallar bambunuzu çatlatabilir.
• Aplikatörünüzün uçlarını dezenfekte etmek için çakmak ateşini hafifçe gezdirebilirsiniz. Yine kullanılan malzemeye göre ateş aplikatörün kararmasına neden olabilir.

Nemli yerlerde aplikatörü su ve sabun ile temizlemek iyi fikir olmayabilir çünkü nem aplikatörünün derinliklerinde birikebilir ve burnunuza solumak istediğin en son şey büyüyen bir küf olabilir.

Rapé’in saklanması

Eski zamanlarda rapé oyulmuş su kabaklarında veya dev salyangoz kabukları içinde depolanırmış. Günümüzde, Amazon’da yapılan rapé, festivallerden küllük olarak bildiğimiz şişmemiş soda şişelerinde depolanıyor. Plastik, tıbbi enfiyelerin uzun süreli depolanması için en iyi kap olmayabilir. Yerli olmayan Brezilyalılar tarafından tercih edileni ise vida başlı cam test tüpleridir. Tüp şeklinde olması avuç içine dökmeyi de kolaylaştırır.

Rapé serin ve kuru bir yerde muhafaza edilmelidir. Küflü rapé kendine özgü, keskin bir kokuya sahip olma eğilimindedir. Eğer rapé’nin küflenmeye başladığını düşünürseniz onu bir beze ya da pürüzsüz temiz bir yüzeye yayabilir ve Güneş’te kurutabilirsiniz.

Rapé’in bir raf ömrüne sahip olduğunu ve zaman içindeki etkinliğini yitirdiğini unutmayın. Özellikle rapé’nizi iyi bir yerde saklayamıyorsanız uzun süre tutmak iyi bir fikir olmayabilir. Serin ve kuru bir yerde ise yıllarda muhafaza edebilirsiniz.

Rapé’yi bir rehber eşliğinde kullanma

Tepi’nin kullanılması alıcı ve üfleyici arasında bir bağlantı içerir. Her ikisi de ağız, burun ve nefesle birbirine yakındır. İyileşmenin gerçekleşmesine izin verecek şekilde, diğer ruhun hem içeri girme niyetinin açılması ve izin verilmesi gerekir. Tecrübeli bir kabile üyesi olması gerekir ya da şifasına güvendiğiniz biri. Üfleyici teneffüs eden kişiye niyetini ve ruhunu gönderir. Bu güçlü bir zihin ve net bir odak gerektirir. Bu nedenle, bu üfleme ritüelinin özü, şişirme gücünüze bağlı değildir. Ancak alıcıyı güçlendirirken kendinizi paylaşıp, paylaşmayacağınızla alakalıdır. Bu üfleme ritüelleri şaman geleneğinde çok önemlidir. Nefesin şifa enerjisi (Soplada), şifa için temel bir araç olarak algılanır.

Uygun dozaj, alınan rapé’nin türüne ve alıcı taraftaki bireye bağlıdır. Eğer bir arkadaşınız sizin için uygulayacaksa, uygun miktarda rapé miktarına ilişkin sezgisel ve etik bir değerlendirme yapması önemlidir.

Rapé uygulayıcısı için rehber:

1. Yüz yüze oturabileceğiniz sakin bir yer bulun.
2. Rapé alıcısının gözlerine bakın ve bu kişiyle bağlantı kurun.
3. Alıcınıza ne bekleyeceğine dair bir yönelim verin, rapé’nin nasıl alınacağını anlatın. Ritüel için bir niyet belirlemeye davet edin.
4. Ne kadar rapé almak istediğini sorun. Alıcı uygun miktarı nasıl değerlendireceğine emin değilse aşağıdaki yönergeleri izleyin.
5. Rapé ilahiniz veya duanızla başlayın. Orman ruhuna, şifalı bitkilerin ruhlarına bağlanın ve onlardan alıcıyı kutsamasını isteyin.
6. Avuç içi miktarınızın yarısı miktarını tepi’nizin ucuna yükleyin. Sonra tepi’in ucunu alıcı burun deliğine oturtun.
7. Dikkatlice, tek bir burun deliğine rapé’yi üfleyin. Alıcı ile birlikte kalın, deneyimlerini gözlemleyin..
8. Alıcıyı kontrol edin. Daha yumuşak bir soplada mı istedi? Daha mı güçlü? Daha fazla rapé miktarı mı? Avuç içinde kalan rapé’nin kalan kısmını tepi’nin en uzak ucuna koyun. Diğer ucu, diğer burun deliğine oturtun.
9. Dikkatlice diğer burna üfleyin. Alıcı ile birlikte kalın ve kişiyi gözlemleyin.
10. ikinci sopladan sonra, herhangi bir tıkanıklığın giderilmesine enerjisel olarak yardımcı olmak isteyebilirsiniz.
11. Ritüeli, bir dua, Haux veya Aho ile kapatın.

Rapé alıcısı için rehber:

1. Yüz yüze oturabileceğiniz sakin bir yer bulun. Şimdiki ana topraklanın.
2. Size soplada verecek kişiyle bağlantı kurmak için kişinin gözlerine bakın.
3. Soplada üfleyicisinin ilacı avucuna döktüğü zaman miktarı kontrol edin. O miktarı isteyip istemediğinizi kontrol edin ve kişiye bildirin.
4. Ritüelin amacına odaklanın. İçinde ne arıyorsun? Doğa annenin duymasını istediğin dua, niyet nedir?
5. Soplada üfleyicisi dualarına başlarken, rehberinizi gözlemleyin.
6. Derin nefes alın. Üfleyicinin tepi’nin ucunu bir burun deliğinize rahatça yerleştirmesine yardımcı olun.
7. ÖNEMLİ: Burun geçidinizin arkasını kapatmak için sanki kendinizi suya batırıyormuş gibi boğaz kaslarınızı kasın. Arka tarafı kapattığınızda, rapé’in çoğu ön veya burun geçidinizde kalır ve öne doğru akar. Bu önemli bir nokta çünkü eğer burun geçidinizin arkasını kapatmazsanız, rapé öksürmenize neden olabilir. Çok fazla tıkanma hissederseniz öne yaslanın.
8. Kendinize bir dakika verin. Anın içinde topraklanın. Soplada vericisine ihtiyacınız olan her şeyi iletmekten çekinmeyin. Daha fazla rapé mi? Daha az mı? Daha güçlü mü? Bir sonraki burun deliğine hazır mısın?
9. Derin nefes alın. Sonra soplada üfleyicisiyle tepi’nin karşı ucunu diğer burun deliğinin ağzına oturtmasına yardım edin.
10. Yedi numarada anlattığımızı tekrarlayın ve ikinci rapé’yi alın.
11. Sinüslerinizin ilacı tamamen emebilmesi için kutsal rapé’yi burnunuzda tutun. Bu noktada gözleriniz büyük ihtimalle yaşlarla dolacak ve burnunuz akmaya başlayacak. Burun deliklerinize peçete tutun. Hissedin. Ormanı hissedin. Bilincinizi açın. Anın içinde topraklanın.
12. Tamamlandığınızı hissederseniz soplada vericiye geri dönerek veya uzaklaşarak tamamladığınızı belirtebilirsiniz. Soplada verenin bir dua, Haux ve Aho ile kapatmasına izin verin. Ayini kendi dua, haux veya aho ile kapatın.
13. Doğayı düşünmek için güzel ve rahat bir yer bulun.

Rapé’nin etkisi azaldıktan sonra daha taze hissetmek için burnunuzu temizlemek isteyebilirsiniz. Yüzünüzü yıkayabilirsiniz. Burun deliklerinizi soğuk ve temiz suyla doldurmak gerçekten güzel gelecek.

Rapé’yi kendi kendine nasıl alırsın?

Düzenli bir şekilde kendi kendinize rapé alırken pratiklerinizi uygulamanız gerektiğini unutmayın. Rapé’yi bir verici ile birlikte almak belki daha iyi olabilir ama eğer çevrenizde birileri yoksa rapé’yi aşağıdaki şekilde kendinize uygulayabilirsiniz.

Kendi kendinize uygulayabilmenizin kolay yolu size uygun kuripe’yi bulmaktan geçiyor. Kuripe’yi kolayca ağzınıza ve burun deliğinize tutmanız bunun güçlü bir enfiye jeti göndereceği anlamına gelmiyor. Bir kuripe alacaksanız, seçmeden önce gerçekten bir ucunu ağzınıza diğerini de burnunuza sokmak isteyip istemediğinizi kendinize sorun.

1. Rapé için uygun bir yer bulun.
2. Kendinizi şu ana topraklayın ve niyetinize odaklanın. Bu ritüel aracılığı ile bu tıbbi bitkiden hangi bilgileri almayı umuyorsun? Ormanın ruhlarından ne tür bir rehber arıyorsun?
3. Avucunuzun içine tüketmek istediğiniz rapé miktarını ölçerken, ilahinizi, duanızı okuyun.
4. Aplikatörünüzün burun ucuna avucunuzdaki miktarın yarısı kadarını koyun. Rapé’nin boruda sıkışmaması için V ucunun sert yüzeyine hafifçe vurun.
5. Derin bir nefes alın, kuripe’nizin ağız ucunu ağzınıza, burun ucunu da burun deliğinize sıkıcı yerleştirin.
6. Biraz öne doğru eğilin ve gözlerinizi kapatın (gözünüze gelmemesi için) ve burnunuza üfleyin.
7. İlk doz rapé’yi deneyimlemek için bir dakikanızı ayırın. Daha fazlasına mı ihtiyacınız var, daha azına mı ihtiyacınız var?
8. Hazır olduğunuzda kuripe’nizin burun ucuna avucunuzdaki kalan rapé’yi koyun. Yine hafifçe vurun.
9. Derin bir nefes alın, kuripe’nizin ağız ucunu ağzınıza burun ucunu burnunuza koyun.
10. Biraz öne yaslanın, gözlerinizi kapatın ve burun deliğinize üfleyin.
11. Rapé deneyimini yaşamak için bir dakikanızı ayırın. Orta parmaklarınızı burun köprüsünün üstüne yerleştirin. Rapé’nin enerjisini alnınıza getirin ve tüm parmaklarınızı başınızın üst ve yanlarına geçirin. Enerjinizi başınızın arkasından aşağıya, omuzlarınız boyunca ve havaya fırlatın. Alnınızdan çıkan eski, sıkışmış veya negatif enerjiyi temizlemek için parmaklarınızı sallayabilirsiniz.
12. Şimdiki ana topraklanın ve bilincinizin doğa ile henüz tükettiğiniz tıbbi şifalı bitkilere bağlanmasına izin verin. Rapé’nin geri çekilmesini en aza indirmek için öne doğru eğilin. Toprağı ellerinizle hissedin.

Rapé’nin etkisi azaldıktan sonra burun deliklerinizi durulayarak veya yüzünüze soğuk su dökerek, daha taze hissetmek için kendinizi temizlemek isteyebilirsiniz.

Kaynak: Psychedelic Times, Entheonation 1, 2, 3, 4