Yoga yaparken nasıl müzikler dinlesem?

Bu yazımın amacı, ”Yoga yaparken nasıl müzikler dinlesem?” gibi bir sorunuz vardır düşüncesiyle hem yoga yaparken, yaptırırken kullanabilmeniz hem de kendi listelerinizi oluşturmak konusunda fikir sahibi olabilmeniz için sizlerle kendi müzik listelerimden birkaçını paylaşmak. Listeler derslerimde sıklıkla kullandığım parçalara ve dersteki müzik kompozisyonuma birer örnektir. Genellikle down tempo, psychill, klasik müzik, etnik müzik gibi tarzları, mantra, hint sitarı ve hang drum gibi ögeleri kullanmayı tercih ediyorum.

“Yoga dersleri belli bölümlerden oluşur”

Türkiye’deki yoga merkezlerinde ve stüdyolarda verilen yoga dersleri bir veya bir buçuk saat kadar sürüyor. Benim stüdyomda da bir buçuk saat sürüyor. Bu bir buçuk saat belli bölümlerden oluşuyor. Hatha ve Vinyasa ekollerinde genellikle; ilk on dakika, kısa bir meditasyonla zihni sakinleştirme ve dersin niyetinin paylaşıldığı, derse odaklanma bölümüdür. -Yoga ekolleri ile ilgili ayrıntılı bilgileri gelecek yazılarımda paylaşacağım.- Niyet, bir nev’i dersin duasıdır. Her dersin farklı bir niyeti olur.

Sonraki bir saat on dakikaya yakın bölümde asanalar uygulanır. Asana; duruş, poz, heykel anlamına gelir ve bu bölümdeki amaç, dersin niyetine uygun olarak hazırlanmış asanaları uygulamaktır. Hem meditasyon hem de asana bölümünde pranayama uygulanır. Pranayama, belli tekniklerle nefesin kontrol altına alınmasıdır.

Sonraki on dakika ”Savasana” olarak adlandırılan dinlenme bölümüdür. ”Sava” ceset, ”Savasana” ceset pozu demek. Bu kısımda amaç, hareketsiz ve tamamen gevşek bir şekilde sırt üstü yere uzanmak ve gerçekleştirilen pratiğin faydasının tüm bedene nüfuz etmesini sağlamaktır. Son bir iki dakika dersin kapanışını ve birbirimizi selamlamayı içerir. Elbette tüm bölümler dersin niyetine göre uzatılabilir; kısaltılabilir; dersin başına ya da sonuna daha uzun süreli bir meditasyon eklenebilir. Bu tamamen dersi anlatan eğitmenin kendine özgü tercihidir.

Müzik listelerimi bu genel süre sıralamasına göre oluşturdum. Uygulamak istediğiniz ders, örneğin bir saat sürecekse, ilk on dakikadan sonraki akışı yarım saat kadar ileriye götürebilirsiniz.

“Doğru bilgiye kendiniz ulaşın”

Meditasyon, asana ve pranayamadan bahsetmişken sizlere bunların nereden geldiğini ve bu uygulamaları neden yaptığımızı kısaca ve dilim döndüğünce anlatmak isterim. Ama öğrencilerime de sıklıkla hatırlatmaya çalıştığım gibi, hocanın söylediği hiçbir şeye inanmayın. Doğru bilgiye kendiniz okuyarak ve deneyimleyerek ulaşın. Benim tüm paylaşımlarım kendi bilgilerimi ve anladıklarımı içerir. Sizlerde merak uyandırması umuduyla…

MÖ 300 yıllarında, o zamana kadar nesiller boyunca sözlü olarak aktarılan yoga öğretilerini ilk olarak yazıya döken kişi Patanjali’dir. Patanjali dört bölüm 196 maddeden oluşan bu derlemeye ‘‘Sutralar’’ ismini koymuş. Sutra Sanskrit dilinde ilmek anlamına gelir. Kitaptaki her madde bir sutradır. Kitap günümüzde bile yoga felsefesiyle ilgilenen insanların başucu kitabı olma özelliğini korumaktadır.

Bu derlemede Patanjali, Ashtanga (Sekiz Dallı) Yoga Sistemi’nden bahsetmektedir. Bu sistemde önemli olan her basamağın üzerinde sırasıyla, tane tane, ilmek ilmek çalışmaktır. Ve amaç bu yöntemlerle son basamak olan Samadhi’ye yani sonsuz mutluluk ve huzur haline gelebilmektir. Sutralar’da sıralama çok önemlidir. Bir basamağı tam olarak uygulamadan bir sonrakine geçilmez.

“Ashtanga Yoga Sistemi’nin basamakları nelerdir?”

Kısa bir bakışla, Ashtanga Yoga Sistemi’nin basamakları nelerdir?

1- Yamalar: Etik disiplinler.
1.1- Ahimsa: Hiçbir canlıya fiziksel, zihinsel ve ruhsal yönden zarar vermemek.
1.2- Satya: Yalan söylememek, gerçeği gizlememek.
1.3- Asteya: Bize ait olmayan hiçbir eşyayı, parayı, düşünceyi çalmamak.
1.4- Brahmacharya: Bir şeye bağımlı olmamak, abartmamak, ılımlılık.
1.5- Aparigraha: İhtiyacımızdan fazlasını almamak, tutmamak, biriktirmemek.

2- Niyamalar: Bireysel prensipler.
2.1- Soucha: Bedenen ve zihnen temizlik, temiz olmak, temiz düşünmek, duruluk.
2.2- Santosha: Memnuniyet, sahip olduklarına şükretmek.
2.3- Tapas: Öz disiplin bilinci.
2.4- Svadhyaya: Öz üzerine sorgulamak, hakikati aramak.
2.5- Isvara Pranidhana: Kaynağa/Evrene/Tanrı’ya (ne derseniz) teslimiyet ve bağlılık.

3- Asana: Poz, duruş, heykel, yoga pozları.
4- Pranayama: Nefesi genişletme yoluyla yaşam enerjisini arttırma, nefes teknikleri.
5- Pratyahara: Duyu organlarıyla algılananlardan geriye çekilme, etkilenmeme.
6- Dhrana: Konsantrasyon.
7- Dhyana: Meditasyon.
8- Samadhi: Denge, her şeye eşit mesafede olma, huzur hali.

“Egosu olan insan için Samadhi’den söz edilemez”

Patanjali, ancak ilk yedi basamağın ve bunların alt basamaklarının tam olarak uygulanmasıyla Samadhi’ye ulaşılabileceğini söylemiş. Yoga yolunda insanlar olarak bu basamakları uygulamaya çalışıyoruz. Ama kaçımız Samadhi’ye ulaşmıştır; ulaşacaktır? Bu bilinmez. Basamakların hepsini tam olarak gerçekleştirip gerçekleştirmediğini kişinin kendisinden başka kimse bilmez; bu deneyim başka birine söylenmez. Yoga felsefesine göre; ”Ben Samadhi’ye ulaştım” diyen biri Samadhi’ye ulaşmamış kabul edilir. Çünkü bunu ifade etmesi egonun varlığının göstergesidir. Egosu olan insan için Samadhi’den söz edilemez.

Nasıl ki dinlerde ibadet kul ile Allah arasındadır, dillendirilip gösteriş meselesi haline getirilince anlamını yitirir; yoga felsefesinde de Samadhi, insanın bireysel ruhu ile evrenin kutsal ruhu arasındadır.

Gelecek yazılarımda Patanjali’ye göre Ashtanga Yoga Sistemi’nin her basamağını ayrı ayrı incelemeye çalışacağım. Şimdilik sizleri müzik listelerimle baş başa bırakıyorum.

Namaste (İçimdeki ışık içindeki ışığı selamlar.)